bij

bij¹{{/term}}

〈de〉

1 abeille 〈v.〉

♦voorbeelden:

1   〈figuurlijk〉 een bezige bij • une fourmi

————————

bij²{{/term}}

〈bijvoeglijk naamwoord, bijwoord〉

1 [bij kennis] conscient

2 [gelijk] à jour

3 [van alles op de hoogte] à la page

♦voorbeelden:

1   de drenkeling is nog niet bij • le noyé n'a pas encore repris connaissance

2   ik ben nog niet bij • je ne suis pas encore à jour

3   goed bij zijn • être tout à fait à la page

¶   er warmpjes bij zitten • être aisé

     het koren staat er best bij • le blé promet une riche moisson

     om en(de) bij • environ

     ten naasten bij • à peu de chose près

————————

bij³{{/term}}

〈voorzetsel〉

1 [in de nabijheid van; m.b.t. een raken aan, bereiken] près de

2 [m.b.t. een gebondenheid] chez⇒ auprès de

3 [m.b.t. een meevoeren] avec

4 [voor, in tegenwoordigheid van] à⇒ auprès de

5 [gedurende, onder] par⇒ à

6 [gelijktijdig met] à⇒ lors de

7 [in geval van] en cas de

8 [wegens; m.b.t. een omstandigheid, in eden en verzekeringen] par

9 [door, voor, door middel van] par⇒ au moyen de

10 [in vergelijking met] auprès de⇒ à côté de, comparé à

11 [m.b.t. een hoeveelheid] par⇒ à

12 [in de ogen van] chez⇒ aux yeux de

13 [bijna] environ⇒ presque, aux alentours de

♦voorbeelden:

1   iets bij de hand hebben • avoir qc. sous la main

     bij een kruispunt komen • arriver à un carrefour

     bij het raam • à la fenêtre

     bij het stadhuis • près de l'hôtel de ville

     bij de wind zeilen • naviguer près du vent

     〈figuurlijk〉 iets er(gens) bij halen • mêler qc. à qc.

     ik kan er(gens) niet bij • je n'arrive pas à le prendre; 〈figuurlijk〉 cela me dépasse

     ik woon hier vlak bij • j'habite tout près d'ici

     het is bij zessen • il est près de six heures

2   bij een baas werken • travailler chez un patron

     dat is bij de boeren zo de gewoonte • c'est la coutume chez les paysans

     bij familie logeren • loger chez des parents

3   ik heb mijn paraplu niet bij me • je n'ai pas pris mon parapluie

     iets bij zich hebben • avoir qc. sur soi

     zij had haar dochter bij zich • elle était avec sa fille

4   zich bij een instantie beklagen • déposer (une) plainte auprès d'un organisme

     inlichtingen bij een loket inwinnen • se renseigner à un guichet

     bij zichzelf zeggen • se dire (tout bas)

5   bij het binnenkomen • en entrant

     bij tijden • de temps en temps

     bij het vallen van de nacht • à la tombée de la nuit

6   bij deze bekentenis bloosde hij • à cet aveu, il rougit

     bij een glas wijn iets bespreken • discuter de qc. autour d'un verre de vin

7   bij mooi weer • quand il fait beau

8   bij God • par Dieu

10  wat is hij nu bij een dichter als Achterberg? • que vaut-il à côté d'un poète comme Achterberg?

     de kamer is 6 bij 5 • la pièce mesure 6 mètres sur 5

11  iets bij het gewicht verkopen • vendre qc. au poids

     bij paren • deux par deux

     de mensen kwamen bij duizenden toelopen • les gens vinrent par milliers

¶   wat drink je bij het eten? • que bois-tu en mangeant?

     heb je iets bij de koffie? • as-tu qc. à servir avec le café?

     bij een mening blijven • persister dans une opinion

     soort bij soort leggen • trier

     ik was niet bij de vergadering • je n'ai pas assisté à la réunion

     bij elkaar zijn het er 20 • il y en a 20 en tout

     het er niet bij laten • ne pas en rester là

     ik ben er toch zeker zelf bij • je suis majeur et vacciné

     er mag nog wel wat bij • un peu plus ne fera pas de tort

     〈figuurlijk〉 dat is er niet bij • il n'en est pas question

     er moet geld bij • il va falloir ajouter de l'argent

     〈figuurlijk〉 er(gens) gauw bij zijn • (ré)agir rapidement

Deens-Russisch woordenboek. 2015.